Tentoonstellingen

1 december 2024 t/m 2 maart 2025

TULPEN NU

Al eeuwenlang zijn kunstenaars geboeid door de tulp. Sinds tulpen aan het eind van de zestiende eeuw Nederland bereikten, hebben schilders, tekenaars en graveurs geprobeerd hun schoonheid te vangen en zo de vergankelijke bloemen een lang leven te schenken. De tentoonstelling Tulpen NU toont werken van kunstenaars voor wie de tulp een bron van inspiratie is. Letterlijk. Hun streven is niet de bloemen zo natuurgetrouw mogelijk weer te geven, maar zij zien de tulp als middel, om vergankelijkheid te verbeelden, ze voor vergankelijkheid te behoeden of om de abstracte vorm te gebruiken voor hun kunstwerken.

Jennifer Tee – collage, Petra Mwaro – fotografie, Esther Stasse – keramiek, Sandra Westgeest – knipkunst,
Sanne Kuiper – schilderkunst

Honderden gedroogde kroonbladeren van tulpen vormen het  materiaal waarvan Jennifer Tee haar collages maakt. De in stukjes gesneden bladeren/bloemen vormen een nieuw beeld dat ver van de oorspronkelijke bloem af staat. Petra Mwaro legt de schoonheid van tulpen vast in foto’s die vervreemding oproepen en je anders laten kijken. Een grote uitdaging voor keramiste Esther Stasse is het maken van steeds een ander vaas-object met de door haar zelf opgelegde restricties: zwart glazuur en strakke blokvormen waardoor frivole bloemen er prachtig in uitkomen. Bij Sanne Kuiper zijn, met het schilderen van voorjaarsbloemen in servies, juist het realistische kleurgebruik en de speelse, naïeve vormen van belang. Licht en de daardoor ontstane schaduw geeft het uit Tyvek geknipte werk van Sandra Westgeest een tweede dimensie. Natuurgetrouw, met een vleugje goud, laat de tulp met bol en blad zich in al zijn eenvoud zien.

Elke bezoeker ontvangt een mooi informatief boekje over de kunstenaars en hun werk.

27 augustus 2024  t/m 23 februari 2025

De Schatkamer van Martijn Akkerman

Bloembollen in al hun vormen, kleuren, pracht en praal zijn al eeuwen een grote inspiratiebron voor kunstenaars. Een groot deel van de bollenkunst wordt bewaard in depots of is in privébezit. In de wisseltentoonstelling De Schatkamer van… worden deze ‘verborgen kunstverzamelingen’ zichtbaar gemaakt.

Voor elke editie nodigen wij een gastconservator uit om een selectie te maken uit particuliere kunstverzamelingen.
Na het succes van de ‘Schatkamer van Ellen ten Damme’ van vorig jaar is het ditmaal Martijn Akkerman, juwelenhistoricus – oa bekend van het programma ‘Tussen Kunst en Kitsch’ – die de Schatkamer inricht.

Hij put uit onder meer zijn eigen collectie, die van bekende antiquairs en kunsthandelaren en uit particuliere verzamelingen. Het zijn, aldus Akkerman, voorwerpen die én het waard zijn om in de Schatkamer te plaatsen én enig verband houden met de bloembollencultuur.

Het museum prijst zich zeer gelukkig met deze samenwerking.

Lees hier het persbericht en bekijk de foto’s van de opening.

Rondleidingen
Gedurende de tentoonstelling hebben we vanaf 13 oktober wekelijks op zondag om 14:00 uur een instap rondleiding door een van onze deskundige vrijwilligers. Aanmelden is niet nodig. Deelname is gratis naast de toegang van 10,- pp of Museumkaart. 

17 september t/m 23 februari 2025

In het Prentenkabinet botanische prenten CollectieNieuwenhuis

Magische bollen en knollen

Botanische prenten uit vier eeuwen

Abracadabra, Simsalabim of Hocuspocus zijn toverspreuken om wonderen mee te verrichten. Maar ook de plantenwereld levert pure magie. Planten zijn nuttig: je kunt er parfum van maken, zeep, tandpasta, zalf tegen sproeten en medicijnen tegen hartfalen, koorts, keelpijn, insecten- en slangenbeten en bronchitis. Maar de meeste planten zijn behalve heilzaam ook giftig. De bollen en knollen op deze tentoonstelling zijn getekend vanwege hun schoonheid, maar in de boeken waarvoor ze gemaakt werden, wordt vaak nog de goede èn de slechte werking van de plant vermeld. 

Beeld: Drakenwortel

Verspreidt een ondraaglijke stank tijdens de (korte) bloei.
Gravure met de hand ingekleurd, getekend door Elizabeth Blackwell en gegraveerd door Nicolaus F. Eisenberger, 1760. 

Verwacht

25 januari 2025 – 30 maart 2025

HONGER! De tulpenbol op tafel

In 2025 is het 80 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog tot een einde kwam. De bevrijding was daar. Nederland was weer vrij! De maanden die hieraan voorafgingen worden herinnerd als barre tijden. Men leed kou en honger. De tulp die ooit werd geassocieerd met rijkdom en voorspoed veranderde in het symbool van de hongerwinter.

‘(Dit) Nooit weer’, zei iedereen. Toen wisten we het zeker, maar zijn we daar vandaag de dag ook nog zo zeker van? Dagelijks worden we geconfronteerd met nieuws en beelden van de gevolgen van conflicten van over de hele wereld. Van ver weg, maar ook steeds dichterbij… De overheid spoort iedereen aan om te zorgen voor een ‘noodpakket’, zodat je in ieder geval drie dagen doorkomt. Maar wat als de ellende langer duurt?

De tentoonstelling Honger! De tulpenbol op tafel geeft een overzicht van de zwarte periode voor de bevrijding en blikt tegelijk vooruit op mogelijk komende moeilijke tijden. 

Foto:Vrouwen pellen bollen voor de centrale gaarkeuken in Rotterdam, februari 1945_Beeldbank WO2 NIOD

Ter gelegenheid van deze tentoonstelling wordt op 17 februari een speciale lezing gehouden in Theater Floralis in Lisse. Boek hier uw tickets.

Gildeleden, Vrijwilligers, Vrienden van het museum hebben gratis toegang.
Zij reserveren via info@museumdezwartetulp.nl
Vriend of Gildelid van het museum worden die avond?
Alsnog gratis entree.

Meer info in de agenda

9 maart t/m 1 juni 2025

Nicoline Heemskerk, kunstschilder van- en uit de Bollenstreek

15 maart 2025 t/m 5 januari 2026

TULPENDIA 2025

Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van Nationaal Museum de Zwarte Tulp in 2025 wordt een bijzonder kunstwerk gemaakt met de potentie van Nieuw Cultureel Erfgoed.  Het kunstwerk is een installatie van ruim honderd schilderijen in allerlei afmetingen en schilderstijlen waarmee de geschiedenis van de tulp in Nederland wordt uitgebeeld. De installatie wordt op 15 maart 2025 onthuld en blijft gedurende het jubileumjaar te bezichtigen. Daarna gaat het kunstwerk “op reis” naar andere (buitenlandse) musea.

De installatie verwijst zowel naar de herkomst  als naar de toekomst van één van Nederlands belangrijkste beeldmerken. In de installatie worden verschillende ontwikkelingslijnen zichtbaar over de tulp in het algemeen én de plaats van de tulp in de schilderkunst sinds eind 16e eeuw. De maker van dit kunstwerk is Niek Hendrix, een kunstenaar die zich onderscheidt door veelal iconische kunstwerken uit het verleden in een nieuwe en andere context te plaatsen. Niet door deze slaafs te kopiëren, maar door de kunstwerken te interpreteren en ervan zijn eigen beeld te creëren. Op deze wijze vertaalt hij eeuwenoude schilderijen in een eigentijdse beeldtaal zonder dat de essentie van het oorspronkelijke kunstwerk verloren gaat. Integendeel zelfs, hij voegt er een extra dimensie aan toe. Een effect dat wordt versterkt door werken uit verschillende tijden in één installatie samen te brengen.

www.niekhendrix.com

Presentaties

Lefeber’s matroesjka

Op de bovenverdieping van het museum is de Lefeber presentatie met objecten uit de nalatenschap van D.W. Lefeber, icoon uit het bloembollenvak, een kunstwerk rijker.

Beeldend kunstenaar Sjoerd Blokker (*1982) uit Hillegom realiseerde in de periode 2022-2024 deze twee kunstbollen. De werken zijn eigendom van de Stichting D.W. Lefeber Memory.

Net als de reuzebol “Madame Lefeber” die op landgoed Keukenhof nabij het kasteel staat, is ook deze kleinere bol in Blokkers herkenbare surrealistische stijl geschilderd, waarin niets is wat het lijkt en toch alles naar het indrukwekkende leven van Dirk Willem Lefeber verwijst. Elk detail vertelt op een dromerige manier een deel van zijn verhaal. Eén van de hoofdrolspelers is de beroemde Madame Lefeber, de helder rode tulpensoort van Dirk Lefeber die naar zijn echtgenote is vernoemd. Het werk is een verleiding tot zich verliezen in de gelaagde details; het leven van Dirk Lefeber gezien door de ogen van en geschilderd met het gevoel van de kunstenaar.

Kleur onbekend
Michelle van Overdam

Michelle van Overdam (1983), geboren en getogen in Lisse en nu woonachtig in Rotterdam, studeerde in 2021 met een negen af aan de Nederlandse Fotovakschool Rotterdam, Vakopleiding Fotografie met een fotoreportage over Ziekzoeken met haar vriend Mark Turnhout, ziekzoeker van beroep, in de hoofdrol. Zij noemde de serie Kleur onbekend. Enerzijds omdat ze besloot de serie in zwart-wit te maken, anderzijds omdat die titel aansluit bij de kern van het ziekzoeken: wat zegt de kleur van de bladeren en de bloemen over de toestand van het gewas? De foto’s zijn bovendien met hoog contrast en hard licht weergegeven om de onzekerheid over de toekomst van het vak van ziekzoeker tot uiting te brengen: bestaat het vak straks nog?

Wand van Bollenveldenschilders

German Grobe (1857-1938)
Bollenveld in volle bloei. Ca 1930 Maakte het werk in zijn atelier in Düsseldorf naar aanleiding van zijn bezoek aan de bollenvelden bij Katwijk aan Zee. Ook werd hij geïnspireerd door het schilderij Bollenvelden uit 1883 van Vincent van Gogh. Met het schilderij creëerde Grobe een geheel nieuw genre in de landschapsschilderkunst.

Wilhelm Christiaan Constant Bleckmann (Batavia 1853 – Den Haag, 1942) was een Nederlands kunstschilder, illustrator en tekenaar. Een van zijn favoriete Nederlandse onderwerpen waren de bloembollenvelden. Daarnaast omvat zijn werk stillevens, portretten en schoolplaten. Er hangen maar liefst 8 werken van deze schilder.

0